Logistics và Cảng biển thông minh gắn với mục tiêu chuyển đổi kép

Diễn đàn kinh tế mùa thu 2025 với chủ đề "Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số" được kỳ vọng mở ra định hướng cho mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam, trong bối cảnh nhu cầu chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và tái cơ cấu nền kinh tế. Diễn đàn thu hút 70 đoàn đến từ các trung tâm đổi mới sáng tạo và các tập đoàn lớn, 6 đoàn từ các bộ, ngành quốc tế (Úc, Trung Quốc, Kuwait, Malaysia…), nhiều đoàn từ các địa phương quốc tế, các tổ chức quốc tế lớn… góp phần kiến tạo một nền tảng đối thoại chiến lược toàn diện, có giá trị chuyên môn cao, thúc đẩy hợp tác đa quốc gia trong lĩnh vực kinh tế xanh, số và đổi mới sáng tạo.



Đặc biệt, phát biểu định hướng tại diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: "Diễn đàn lần này không chỉ là một sự kiện quốc tế quan trọng, mà còn là dấu mốc mở ra một chặng đường mới đầy triển vọng trong hành trình hợp tác phát triển và hội nhập quốc tế của Việt Nam - vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển và phục hồi kinh tế trong khu vực và trên thế giới".

Các doanh nghiệp và cơ quan ngành cùng hướng đến những giải pháp phát triển kinh tế biển hiện đại và hệ sinh thái logistics thông minh và số hóa. Năm nay, Diễn đàn kinh tế mùa thu 2025 tổ chức ba phiên chuyên đề diễn ra song song  với các chủ đề như “Sản xuất thông minh và chuỗi cung ứng toàn cầu”; “Logistic và cảng biển thông minh gắn kế với mục tiêu chuyển đổi kép”; “Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số”.

Trong phần tham luận, Ông Bùi Văn Quỳ, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Mạng lưới Cảng biển Châu Á - Thái Bình Dương (APSN), Phó Chủ tịch Hiệp hội cảng biển Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, trình bày phát biểu tham luận về cảng biển thông minh dưới góc nhìn toàn cầu. 

Theo đó, trên thế giới đã và đang xuất hiện các xu hướng chủ đạo về chuyển đổi cảng thông minh. Cụ thể, các cảng biển hiện đại đang tích hợp: Hệ thống Cộng đồng Cảng (Port Community Systems); mô phỏng Bản sao số (Digital Twin); dự báo dựa trên AI (dòng chảy hàng hóa, phân bổ cầu bến, lập lịch bảo trì)… Những công nghệ này giúp nâng cao hiệu quả vận hành, giảm tình trạng ùn tắc và tăng độ tin cậy của dịch vụ đối với các hãng tàu và doanh nghiệp logistics.

Bên cạnh đó, theo ông Bùi Văn Quỳ, một xu hướng toàn cầu nổi bật là chuyển dịch sang các mạng lưới cảng dựa trên dữ liệu. Đối với các nền kinh tế ASEAN và APEC, cột mốc tiếp theo là khả năng chia sẻ dữ liệu thời gian thực giữa các cảng, nhằm xây dựng một “Mạng lưới Cảng Thông minh” cho khu vực - hỗ trợ luồng hàng hóa liền mạch, tạo thuận lợi cho thương mại và nâng cao tính minh bạch trong chuỗi cung ứng.

Đặc biệt, các cảng đang chuyển đổi từ hoạt động truyền thống dựa trên nhiên liệu sang các mô hình bền vững hơn: Điện hóa thiết bị bốc dỡ hàng hóa; triển khai năng lượng mặt trời tại kho bãi và khu vực lưu chứa; áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn (ví dụ: tái chế nhựa đại dương). Những sáng kiến này giúp giảm phát thải, cải thiện tác động đến cộng đồng và nâng cao năng lực cạnh tranh lâu dài của hệ sinh thái cảng.

Các cảng đang chuyển mình hướng tới mô hình bền vững, giảm phát thải và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động, từ điện hóa thiết bị, sử dụng nguồn điện từ bờ, đến năng lượng mặt trời và kinh tế tuần hoàn, nhằm xây dựng hệ sinh thái cảng thân thiện với môi trường và cạnh tranh lâu dài.

Tại phiên thảo luận “Logistic và cảng biển thông minh gắn kế với mục tiêu chuyển đổi kép”, Ông Trương Tấn Lộc, Phó chủ tịch Hiệp hội logistics và cảng biển thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Cảng TCIT - Cảng Quốc Tế Tân Cảng - Cái Mép (TCIT) điều phối phiên tham luận, cùng các chuyên gia phân tích sâu yêu cầu cấp thiết của ngành cảng và logistics trong việc thích ứng với các xu hướng toàn cầu như số hóa, tự động hóa, chuẩn hóa an toàn – an ninh hàng hải và chuyển dịch sang mô hình phát triển bền vững.

Những xu hướng này đang tái định hình cấu trúc ngành logistics thế giới, đòi hỏi Việt Nam phải chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng “logistics xanh – thông minh – kết nối số”, đáp ứng tiêu chuẩn vận hành quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.  Trong phiên thảo luận, có ba thông điệp nổi bật:
· Đổi mới và Hợp tác - Chuyển đổi số là động lực; hợp tác là chìa khóa.
· Bền vững và Năng lực cạnh tranh - Logistics xanh không phải là chi phí, mà là cơ hội.
· Tầm nhìn cho Việt Nam - Cảng thông minh và logistics sẽ là trụ cột của chiến lược chuyển đổi kép quốc gia.

Song song đó, ông Trương Tấn Lộc khẳng định vai trò của hợp tác công- tư và liên kết vùng trong quá trình phát triển logistics xanh, giảm phát thải carbon và xây dựng hạ tầng thông minh. Đây là yếu tố tạo điều kiện để doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp logistics trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời mở rộng không gian phát triển cho các mô hình cảng biển – logistics hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế.
 

TCT TCSG vinh dự được đồng hành cùng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển hạ tầng chiến lược nhằm hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển cảng Việt Nam.